Ozon, yüksek oksidasyon özelliği nedeniyle dezenfektan etkisi olan bir kimyasaldır. Ozon jeneratörü vasıtasıyla üretilen ozon gazı, ozon temas tankında su ile temas ettirilir. Ozonlama sistemleri özellikle içme suyu şişeleme ve dolum tesislerinde suyun dezenfekte edilmesi amacıyla kullanıldığı gibi son yıllarda havuz dezenfeksiyonu amacıyla kullanımı da yaygınlaşmıştır. Ozonlama sistemleri mutlaka suya verilen ozon miktarının ve aynı zamanda ortam havasındaki ozonun ölçümlendiği ve kontrol altında tutulduğu ekipmanlarla birlikte satın alınmalıdır.
Ozon Nasıl Üretilir ?
Yüksek konsantrasyon ve miktarda ozon üretimi, kuvvetli bir elektriksel alandan “oksijence zengin bir gaz” geçirilerek gerçekleştirilir (“corona discharge” metodu). Yoğun enerji nedeniyle bazı oksijen molekülleri parçalanır ve oluşan oksijen atomları diğer oksijen molekülleriyle birleşerek 3 oksijen atomlu ozon molekülünü oluşturur.
Ozon stabil bir gaz olmadığından depolanamaz ve kullanılacağı yerde üretilmelidir. Bu amaçla ozon üretim sistemleri (ozon jeneratörleri) kullanılır. Açıklanan ozon üretim prosesinde ısı açığa çıkmakta ve jeneratör ısınmaktadır. Bu nedenle ozon jeneratörleri uygun özellikte soğutma suyu ile sürekli soğutulmalıdır (küçük kapasiteli ozon jeneratörleri hava soğutmalı olabilirler).
Ozon Gazı Hangi Amaçlarla Kullanılabilir ?
- İçme suyu arıtma tesislerinde ön ozonlama (kanserojen yan ürünler oluşturan ön klorlamanın yerine)
- İçme suyu şişeleme tesislerinde dolum suyunun veya çalkalama suyunun ozonlanması
- Organik madde giderimi (atıksularda KOİ oksidasyonu)
- Demir-Mangan oksidasyonu (ozonlama + filtrasyon ile sudan uzaklaştırma)
- Nitrit’in Nitrat’a oksidasyonu
- Siyanür, Fenol, Azotoksitler, Pestisidler, Klorlu Hidrokarbonlar gibi zehirli maddelerin oksidasyonu
- Atıksularda renk giderimi (özellikle tekstil atıksuları)
- Atıksuların biyolojik arıtılabilirliğinin optimizasyonu (BOİ/KOİ oranının yükseltilmesi)
- Koku giderimi (havadaki koku oluşturan organiklerin oksidasyonu)
- Soğutma kulelerinde Biyosid yerine ozon dozlanması
- Gıda, meşrubat v.b. sanayilerde üretim hatlarının temizliğinde CIP kimyasalları yerine ozonlu su kullanılması
- Yüzme havuzları sirkülasyon suyunda ozonlama (ozonlama + düşük doz klor)
- Balık üreten kuluçkahanelerde ozon kullanımı (özellikle kapalı devre sistemler)
- Kimya sanayiinde kimyasal sentez için ozon kullanımı
- Kağıt sanayiinde ağartma amacıyla klor/klordioksit yerine ozon kullanımı
- Soğuk hava depolarında sebze ve meyvelerin ömrünü uzatmak için ortam havasının ozonlanması
Özellikleri
- Ozonlama sistemleri suda ya da havada kimyasal kalıntı bırakmaz.
- Ozonlama sistemleri suya kimyasal bir koku ya da tat vermez.
- Ozonlama sistemleri sudaki bütün zararlı mikroorganizmaları yok eder.
- Ozonlama sistemleri Demir ve manganı degrade eder.
- Ozonlama sistemleri çevre dostudur
